Güncel Veriler Işığında Yenidoğan Bebeklerde Covid 19 Yönetimi: Anne Sütü ile Beslenme, Anne ile Birlikte Bakım ve Klinik Semptomlar
Ali Bulbul, Esra Agirgol, Sinan Uslu, Gizem Kara Elitok, Ahmet Tellioglu, Hasan Avsar, Alper Divarci, Evrim Kiray Bas, Ebru Turkoglu UnalDepartment of Pediatrics, Division of Neonatology, University of Health Sciences Turkey, Sisli Hamidiye Etfal Teaching and Resarch Hospital, Istanbul, TurkeyCOVID 19 enfeksiyonu tüm dünyada hızlı bir şekilde yayılmaya devam etmekte, son olarak virüs yaklaşık 22 milyon kişiye bulaşmış ve 788 000 kişinin ölümüne neden olmuştur (21 Ağustos 2020). COVID 19 enfeksiyonun yenidoğan bebeklere etkisi tam olarak bilinmemektedir. Hastalığın yenidoğan bebekler üzerine etkisini bildiren yayınlar oldukça az ve genellikle olgu serilerinden oluşmaktadır. Veri yetersizliği nedeniyle yenidoğan bebeklerde hastalığın ideal bir yönetim metodu veya tedavi ve izlem klavuzu oluşturulamamaktadır. Son olarak yayınlanan vaka sayısı en yüksek üç çalışmada gebeğin son döneminde COVID 19 enfeksiyonu geçiren annelerin uygun hijyen ve bulaş önleme kurallarına uyduklarında bebeklerini emzirmelerinde bir sakınca saptanmadığı, gebelikte COVID 19 enfeksiyonu geçirenlerde maternal mortalitenin, preterm doğum sıklığının, sezaryen doğum oranlarının yüksek olduğu ve virüsün vertikal geçiş potansiyeline sahip olduğu, doğumdan sonra toplum kökenli COVID 19 enfeksiyonu geçiren bebeklerde sıklıkla ateş, hipoksemi, öksürük, taşipne daha az sıklıkta ise beslenme zorluğu, retraksiyon, ral, daire, nazal konjesyon ve burun akıntısı ile eksantem semptomlarının saptandığı bildirilmektedir. Virüsün intrauterin yaşama etkisi, plasentadan geçişi, doğumda sekresyonlarla bulaşı, anne sütü ile geçiş durumu tam olarak açıklanamamıştır. Yazımızda COVID 19 enfeksiyonu saptanan yenidoğan bebekler ile ilgili çalışmalar değerlendirilerek, epidemik veriler, klinik bulgular, tanı ve tedavide önerilen güncel bilgilerin derlenmesi amaçlandı. Gebeliğin son döneminde COVID 19 enfeksiyonu geçiren annelerin bebekleri ile yenidoğan döneminde enfeksiyonu geçiren bebekler hakkında kısıtlı sayıda yayınlanmış veri bulunmakla birlikte, gebeliğin erken döneminde virüs ile temasın fetusa etkileri ve virüs ile temas eden yenidoğan bebeklerin uzun dönemde sorunları ise bilinmezliğini korumaktadır. (SETB-2020-08-150)
Anahtar Kelimeler: Breastfeeding, clinical symptoms; COVID-19; management; newborn.COVID-19 Management in Newborn Babies in the Light of Recent Data: Breastfeeding, Rooming-in and Clinical Symptoms
Ali Bulbul, Esra Agirgol, Sinan Uslu, Gizem Kara Elitok, Ahmet Tellioglu, Hasan Avsar, Alper Divarci, Evrim Kiray Bas, Ebru Turkoglu UnalDepartment of Pediatrics, Division of Neonatology, University of Health Sciences Turkey, Sisli Hamidiye Etfal Teaching and Resarch Hospital, Istanbul, TurkeyCOVID-19 infection proceeds to spread rapidly, it has affected approximately 22 million people and resulted in 770.000 deaths worldwide so far (18 August 2020). The effect of COVID-19 infection on newborn babies still remains unclear. There is limited data regarding the effect of the virus in fetal life and among neonates after birth. Due to insufficient data, an ideal management method or treatment and follow-up guideline for disease in newborn babies cannot be established. In the recent three studies with the highest number of cases, it is reported that mothers who had COVID-19 infection in the last trimester, can breastfeed their babies if they comply with the appropriate hygiene and transmission prevention rules. It is also reported that pregnant women who got infected during pregnancy, have higher rates of maternal mortality, preterm birth frequency and cesarean delivery. Moreover it is asserted that vertical transmisson of the virus is possible and the babies who have community-acquired COVID-19 infection after birth often have symptoms of fever, hypoxemia, cough, tachypnea, less frequently feeding difficulty, retraction, ral, nasal congestion and exanthema. Topics as; its transmission via vaginal secretions during vaginal delivery, presence of the virus in breast milk and whether it has a teratogenic effect in intrauterine period, have not been fully explained. In this study, it is aimed to review the studies on newborn babies with COVID-19 infection and to compile the epidemic data, clinical findings, diagnosis and current information recommended for treatment. Although there is a limited number of published data on babies of mothers who had COVID-19 infection in the last period of pregnancy and babies who had infection in the neonatal period, the effects of the virus on the fetus in the early period of pregnancy and the long-term problems of newborn babies remain unknown.
Keywords: Breastfeeding, clinical symptoms; COVID-19; management; newborn.Makale Dili: İngilizce