ISSN : 1302-7123 | E-ISSN : 1308-5123
Sağlık Çalışanlarında COVID-19 Aşılarının Antikor Yanıtı: Hangisi Daha Başarılı? Homolog mu Heterolog mu? [Med Bull Sisli Etfal Hosp]
Med Bull Sisli Etfal Hosp. 2023; 57(2): 216-223 | DOI: 10.14744/SEMB.2023.48264

Sağlık Çalışanlarında COVID-19 Aşılarının Antikor Yanıtı: Hangisi Daha Başarılı? Homolog mu Heterolog mu?

Zehra Cagla Karakoc1, Didem Tascioglu1, Bulent Ediz2, Musa Caglan3, Veysel Sabri Hancer4, Tolga Simru Tugrul5, Binnur Pinarbasi Simsek6
1İstinye Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul
2İstinye Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Ana Bilim Dalı, İstanbul
3Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Kimya Ana Bilim Dalı, Bilecik
4İstinye Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul
5İstinye Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı, İstanbul
6İstinye Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Gastroenterohepatoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul

Amaç; COVID-19 aşılamasının sağlık çalışanlarda oluşturduğu antikor yanıtı ve antikor yanıtına etki eden faktörlerin irdelenmesi amaçlandı.
Yöntemler; Çalışmamız COVID-19 pandemisi başında prospektif dizayn edilip analizi retrospektif yapılan, tek merkezli, gözlemsel bir çalışma olup, 103 sağlık sağlık çalışanını içermektedir. T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen program dahilinde ilk iki doz CoronaVac aşısı rutin olarak uygulanırken, üçüncü doz gönüllülerin tercihine bağlı olarak BioNTech veya CoronaVac (heterolog veya homolog aşılama) olarak yapıldı. İki doz CoronaVac aşılaması sonrası birinci, beşinci ayda ve üçüncü doz aşılama (homolog/heterolog) sonrası birinci ayda alınan tüm serum örneklerinde SARS-CoV-2’ye karşı antikor düzeyi enzim bağlantılı immünosorbent testi AESKULISA® SARS-CoV-2 S1 IgG (AESKU DIAGNOSTICS, Wendelsheim, Germany) kullanılarak bakıldı.
Bulgular; Gönüllülerde ortalama yaş 39.98±11.31 olup, %62.1’ini kadınlar oluşturuyordu ve %54,4’üne komorbid hastalık eşlik ediyordu. İki doz CoronaVac sonrası birinci ayda antikor titresi ortalama 49.50±33.15 U/ml [seropozitiflik %86] ve beşinci ayda antikor titresi ise yaklaşık yüzde elli azalmış olarak ortalama 24.01±33.48 U/ml [seropozitiflik %49.5] olarak belirlendi. Homolog veya heterolog aşılama fark etmeksizin üçüncü doz aşılama sonrası birinci aydaki antikor düzeyi ortalama 162.44±68.71 U/ml olarak belirlendi. Üçüncü doz aşılamasını homolog olanlarda antikor titresi ortalama 59.73±60.20 U/ml ve heterolog olanlarda ise antikor titresi ortalama 185.07±46.28 U/ml olarak saptandı (p<0.001). Komorbiditeleri olanlarda üçüncü doz aşılama sonrası antikor düzeyinin istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulunduğu belirlendi (p<0.05).
Sonuç; T.C. Sağlık Bakanlığı ilk aşı uygulamaları programı kapsamındaki verileri yansıtan çalışmamız aşılama sonrası antikor cevabının heterolog aşılamada homolog aşılamaya göre daha iyi olduğunu göstermiştir. Ayrıca iki doz inaktif aşılama sonrası beşinci ayda antikor düzeyinin yaklaşık %50 oranında azalması da literatür ile uyumludur. Cinsiyet, yaş, vücut kitle indeksi, sigara kullanımı gibi faktörlerin homolog ve heterolog aşılama üzerinde istatistiksel olarak anlamlı fark oluşturmadığı gösterilirken, üçüncü doz aşı sonrası komorbiditesi olanlarda antikor düzeyinin anlamlı düzeyde azaldığı gösterilmiştir. (SETB-2023-01-010)

Anahtar Kelimeler: Antikor, COVID-19, sağlık çalışanı, SARS-CoV-2, aşı

Antibody Response to COVID-19 Vaccines in Healthcare Workers: Which One is More Successful? Homologous or Heterologous?

Zehra Cagla Karakoc1, Didem Tascioglu1, Bulent Ediz2, Musa Caglan3, Veysel Sabri Hancer4, Tolga Simru Tugrul5, Binnur Pinarbasi Simsek6
1Department of Infectious Diseases and Clinical Microbiology, Istinye University, Faculty of Medicine, Istanbul, Türkiye
2Department of Biostatistics, Istinye University, Faculty of Medicine, Istanbul, Türkiye
3Department of Chemisty, Bilecik Seyh Edebali University, Bilecik, Türkiye
4Department of Medical Biology, Istinye University, Faculty of Medicine, Istanbul, Türkiye
5Department of Anestesiology and Reanimation, Istinye University, Faculty of Medicine, Istanbul, Türkiye
6Department of Gastroenterohepatology, Istinye University, Faculty of Medicine, Istanbul, Türkiye

Objectives: We aimed to determine the antibody levels created by COVID-19 vaccination in healthcare workers and the factors affecting the antibody response.
Methods: Our research is a single-center, observational study that was prospectively designed and retrospectively analyzed at the beginning of the COVID-19 pandemic, and included 103 healthcare workers who received the three-dose regimen of COVID-19 vaccine. In accordance with the recommendations of the Ministry of Health of Turkey, the first two doses of CoronaVac vaccine were administered routinely, while the booster dose was given as BioNTech or CoronaVac (heterologous or homologous vaccination) depending on the preference of the volunteers. Antibody titers against the SARS-CoV-2 were measured in all individuals at different time points (1 month after the second dose of CoronaVac, before the booster dose [BioNTech or CoronaVac] at the fifth month and one month after the booster dose) with AESKULISA® SARS-CoV-2 S1 IgG (AESKU DIAGNOSTICS, Wendelsheim, Germany).
Results: The mean age was 39.98±11.31 years, 62.1% of whom were women and 54.4% of them were ccompanied by comorbid disease. After two doses of CoronaVac, the antibody titer averaged 49.50±33.15 U/mL in the 1st month (antibody seropositivity 86%) and the antibody titer decreased 24.01±33.48 U/mL (antibody seropositivity 49.5%) at 5th month. The mean antibody titer was found 59.73±60.20 U/ml in those who received the booster dose of homologous and 185.07±46.28 U/mL in those who were heterologous (p<0.001). Antibody levels were detected significantly lower after the booster dose of vaccination in patients with comorbidities (p<0.05).
Conclusion: Our study, which reflects the data within the scope of the Turkey Ministry of Health’s COVID-19 vaccination program determined that the antibody response after heterologous vaccination is better than in homologous vaccination. Antibody titer level in the 5th month was 50% waned after two doses of inactivated vaccination. It was also shown that factors such as gender, age, body mass index, and smoking did not create a statistically significant difference in homologous and heterologous vaccination, but after the booster dose antibody levels decreased significantly in those with comorbidity.

Keywords: Antibody, COVID-19, health-care workers, SARS-CoV-2, vaccine

Zehra Cagla Karakoc, Didem Tascioglu, Bulent Ediz, Musa Caglan, Veysel Sabri Hancer, Tolga Simru Tugrul, Binnur Pinarbasi Simsek. Antibody Response to COVID-19 Vaccines in Healthcare Workers: Which One is More Successful? Homologous or Heterologous?. Med Bull Sisli Etfal Hosp. 2023; 57(2): 216-223

Sorumlu Yazar: Zehra Cagla Karakoc
Makale Dili: İngilizce
LookUs & Online Makale