Adrenalektomide endikasyonlar ve cerrahi seçenekler
Mehmet Uludag1, Nurcihan Aygun1, Adnan Isgor21Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği, İstanbul2Bahçeşehir Üniversitesi Tıp fakültesi, Genel Cerrahi Kliniği, İstanbul
Adrenalektomi endikasyonları; malinite şüphesi veya malign tümörler, malinite riski olan non-fonksiyonel tümörler ve fonksiyonel adrenal tümörlerdir. Fonksiyonel tümörlerin boyutu ne olursa olsun, bunlarda cerrahi endikasyon vardır. Fonksiyonel adrenal korteks kaynaklı olan tümörler; Cushing sendromunda fasikülata tabakasından kaynaklanan ve fazla glukokortikoid üreten adenomlar, Conn Sendromunda glomeruloza tabakasından kaynaklanan fazla aldesteron salgılayan adenomlar ve adrenal medulla kaynaklı fazla katekolamin salgılanmasına neden olan feokromositomada adrenalektomi endikasyonu vardır. Bazen hipofizer veya ektopik ACTH salgılanmasına bağlı Cushing hastalığında bilateral adrenalektomi uygulamak gerekebilir. Nadiren fazla adrenal androjen ve östrojen salgılayan adrenal korteksin retikülaris tabakasından kaynaklanan adenomlar da gelişebilir ve bunlarda da adrenalektomi endikasyonu vardır. Adrenal cerrahi laparaskopik veya açık teknikle uygulanabilir. Günümüzde seçilmiş hastalarda laparoskopik adrenalektomi altın standart tedavidir. Laparoskopik adrenalektomi transperitoneal veya retroperitoneoskopik olarak uygulanabilir. Her iki yaklaşımın birbirine göre avantaj ve dezavantajları vardır. Ameliyat tipi seçiminde hasta özellikleri ile birlikte cerrahın deneyimi ve alışkanlıkları da önemlidir. Dünyada en yaygın uygulanan ameliyat tipi çoğu cerrahın da daha aşina olduğu laparoskopik transabdominal lateral adrenalektomidir. Laparoskopik anterior transperitoneal yaklaşım, adrenalektomide en az tercih edilen laparoskopik yöntemdir. Retroperitoneal laparoskopik adrenalektomi posterior veya lateral yaklaşımla uygulanabilir. Laparaskopik cerrahi konvansiyonel laparoskopi yanında robot yardımlı olarak; transperitoneal veya retroperitoneal yolla uygulanabilir. Ayrıca konvansiyonel veya robot yardımlı laparoskopik adrenalektomi transabdominal veya retroperitoneal olarak tek port yöntemiyle de uygulanabilmektedir. Günümüzde bilateral adrenal kitlelerde, multipl adrenal tümörlerin gelişme riski olan herediter hastalıklard, adrenalde soliter kitlelerde özellikle laparoskopik tekniklerle parsiyel adrenalektomi uygulanabilmektedir. Malignite veya malignite şüphesinde, büyük tümörlerde, laparoskopik cerrahinin kontraendike olduğunda açık cerrahi endikasyon vardır. Ayrıca laparoskopik cerrahide yaklaşık %5 oranında açığa dönme riski vardır. Özellikle malign veya malignite şüphesi olan büyük tümörlerde açık transperitoneal anterior yaklaşım en sık uygulanan açık girişimdir. Bu girişim orta hat insizyonu, bilateral veya unilateral subkostal insizyon, Makuuchi veya modifiye Makuuchi insizyon ile uygulanabilir. Özellikle büyük malign lezyonların blok olarak çıkarılmasında torakoabdominal insizyon yapılması gerekebilir. Açık retroperitoneal yaklaşım posterior veya lateral yolla uygulanabilir. (SETB-2019-12-157)
Anahtar Kelimeler: Adrenalektomi, laparoskopik adrenalektomi, robot yardımlı adrenalektomi, laparoskopik tek port adrenalektomi, parsiyel adrenalektomiSurgical Indications and Techniques for Adrenalectomy
Mehmet Uludag1, Nurcihan Aygun1, Adnan Isgor21Department of General Surgery, Sisli Hamidiye Etfal Training and Research Hospital, Istanbul, Turkey2Department of General Surgery, Bahcesehir University Faculty of Medicine, Istanbul, Turkey
Indications for adrenalectomy are malignancy suspicion or malignant tumors, non-functional tumors with the risk of malignancy and functional adrenal tumors. Regardless of the size of functional tumors, they have surgical indications. The hormone-secreting adrenal tumors in which adrenalectomy is indicated are as follows: Cushing’s syndrome, arises from hypersecretion of glucocorticoids produced in fasciculata adrenal cortex, Conn’s syndrome, arises from an hypersecretion of aldosterone produced by glomerulosa adrenal cortex, and Pheochromocytomas that arise from adrenal medulla and produce catecholamines. Sometimes, bilateral adrenalectomy may be required in Cushing's disease due to pituitary or ectopic ACTH secretion. Adenomas arise from the reticularis layer of the adrenal cortex, which rarely releases too much adrenal androgen and estrogen, may also develop and have an indication for adrenalectomy. Adrenal surgery can be performed by laparoscopic or open technique. Today, laparoscopic adrenalectomy is the gold standard treatment in selected patients. Laparoscopic adrenalectomy can be performed transperitoneally or retroperitoneoscopically. Both approaches have their advantages and disadvantages. In the selection of the surgery type, the experience and habits of the surgeon are also important, along with the patient’s characteristics. The most common type of surgery performed in the world is laparoscopic transabdominal lateral adrenalectomy, which most surgeons are more familiar with. The laparoscopic anterior transperitoneal approach is the least preferred laparoscopic method in adrenalectomy. Retroperitoneal laparoscopic adrenalectomy can be performed with a posterior or lateral approach. In addition to conventional laparoscopy, laparoscopic surgery is robot-assisted, which can be administered by transperitoneal or retroperitoneal approach. In addition, conventional or robot-assisted laparoscopic adrenalectomy can be performed transabdominally or retroperitoneally using the single-port method. Today, partial adrenalectomy can be performed using laparoscopic techniques in bilateral adrenal masses, hereditary diseases with the risk of developing multiple adrenal tumors, and solitary masses of the adrenal gland. Open surgery is indicated in the case of malignancy or suspected malignancy and large tumors when laparoscopic surgery is contraindicated. The risk of conversion to open surgery is low (approximately 5%). The open transperitoneal anterior approach is the most common open intervention, especially in large tumors with malignancy or suspected malignancy. This procedure can be performed using a midline incision, bilateral or unilateral subcostal incision, Makuuchi or modified Makuuchi incision. Thoracoabdominal incision may be required, especially in the removal of large malignant lesions as a block. The open retroperitoneal approach can be applied posteriorly or laterally.
Keywords: Adrenalectomy, laparoscopic adrenalectomy; laparoscopic single-port adrenalectomy; partial adrenalectomy; robot-assisted adrenalectomy.Makale Dili: İngilizce